Barcelona - Đội bóng đa di năng

Ấy vậy mà Barcelona vẫn thi đấu với ngần ấy cầu thủ trong những năm qua, đặc biệt mùa giải 2010/2011, quân số của đội bóng chỉ dừng lại ở con số 19. Vậy tại sao đội bóng xứ Catalan vẫn luôn thành công với một lịch thi đấu dày đặc, nhiều trận thi đấu nhất so với tất cả các đội bóng ở châu Âu? Ở đây có hai lý do:

Phong cách chuyển nhượng của Pep

Nhiều người vẫn cười nhạo Pep về khả năng chi tiền của ông trên thị trường chuyển nhượng nhưng hãy điểm lại những cái tên được ông mua về: Mùa 08/09 ra mắt Piqué, Seidou Keita và Alves, mùa 09/10 Adriano câp bến Catalan, mùa bóng 10/11 là hai cái tên Mascherano và David Villa trong kì chuyển nhượng mùa hè và Affelay trong mùa đông cuối cùng là mùa giải này Cesc và Alexis Sanchez chính thức được điền tên vào danh sách đội hình của Pep. Rõ ràng ông đã đem về những cầu thủ phù hợp với triết lý của câu lạc bộ mặc dù thứ bóng đá tiki-taka mà Barcelona đang trình diễn là độc nhất vô nhị và dường như không có một đội bóng nào có thể thực hiện điều tương tự ngoài một Tây Ban Nha có chút biến đổi nhưng vẫn là các cầu thủ của Barcelona định hình lối chơi. Không những vậy các cầu thủ trên còn thi đấu được ở hai thậm chí ba vị trí một cách trọn vẹn. Hai hậu vệ cánh Adriano và Alves đều có thể đá ở các vị trí tiền vệ biên hoặc tiền đạo cánh, Mascherano hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của một trung vệ mặc dù anh vốn là tiền vệ đánh chặn hàng khủng ở Anh, Villa có thể thi đấu ở vị trí tiền đạo trung tâm cũng như tiền đạo cánh, Affelay cựu đội trưởng PSV thì đá cánh (tiền đạo hoặc tiền vệ). Đối với Piqué, anh dường như chỉ xuất phát ở vị trí trung vệ nhưng cầu thủ này thật đặc biệt, anh di chuyển theo một trục dọc từ khung thành của đối phương đến tân khung thành đội nhà, anh có thể tạo dấu ấn như một tiền đạo hay kiến tạo thật tinh tế với một pha đánh gót trong trận đấu kinh điển. Còn ở mùa giải này, thật khó cho những nhà chuyên môn bóng đá như các HLV hay các nhà báo chuyên làm nhiệm vụ phân tích chiến thuật tìm ra được một vị trí cố định của Cesc Fabregas và Alexis Sanchez, họ xuất hiện ở khắp sân và thường xuyên thay đổi vị trí đối với các cầu thủ còn lại, góp phần tạo nên môt phiên bản mới của tiki-taka biến ảo hơn. Chính phong cách chuyển nhượng đặc sắc này của Pep đã góp phần biến đội bóng quân số nhỏ nhoi của ông thành một đội bóng đông quân bậc nhất châu Âu. Có hề gì nếu một tiền đạo của Barcelona bị chấn thương? Một tiền vệ sẽ đảm nhiệm vị trí đó. Có là vấn đề nếu Abidal và Alves không thể ra sân thi đấu? Puyol có thể đánh hậu vệ cánh mà. Vậy nếu Barcelona mất trung vệ? Hãy để vị trí đó cho một tiền vệ trụ như Mascherano hay Busquets đảm nhiệm.

La Masia - Nhà máy sản xuất tài năng

Khi cần La Masia có - Khi khó có La Masia. Những cầu thủ thanh niên lứa tuổi chỉ đôi mươi luôn luôn sẵn sàng với tiếng gọi của đội 1. Chỉ cần Pep khuyết một vị trí bất kì, ông hoàn toàn có quyền lựa chon mang một cầu thủ từ Barça B lên thử sức. Tài năng họ có thừa, duy chỉ có kinh nghiệm thi đấu cần phải bổ sung và các đàn anh trên đội một sẵn sàng hỗ trợ cho chú nhóc này khi được sánh vai tác chiến. Có thể kể đến một vài trường hợp như Montoya, Fontas vẫn được thử lửa trong mùa giải 10/11 trước khi được chính thức khoác áo đội một ở mùa giải này, cũng kể đến thêm trường hợp của Thiago Alcantara khi anh được thử sức từ vài ba mùa giải trước và đã được nhiều đại gia châu Âu săn đuổi kể từ sinh hoạt tại Barça B. Chính nguồn nhựa sống tươi trẻ và dồi dào này của La Masia đã góp phần không nhỏ mang đến thành công cho Barcelona những năm gần đây và cả trong tương lai nữa bởi vì các thế hệ kế cận luôn được thử lửa và dìu dắt bởi các đàn anh trong lúc họ đạt đẳng cấp cao nhất.

Lợi và hại của việc sử dụng những cầu thủ đa năng

Đương nhiên việc sử dụng các cầu thủ có thể thi đấu ở mọi vị trí sẽ giúp giảm bớt căng thẳng và quá tải mỗi khi đội bóng gặp vấn đề về nhân sự như chấn thương hay thẻ phạt nhưng đối với tiki-taka việc sử dụng các cầu thủ như vậy còn giúp đội bóng biến ảo hơn trong mỗi trận đấu. Chúng ta đều biết rằng tiki-taka đồng nghĩa với việc tấn công và ghi thật nhiều bàn thắng, phong cách đó bất di bất dịch trong mọi trận đấu, chỉ có cầu thủ là thay đổi theo từng trận. Do đó thật dễ dàng cho đội bạn trong việc quyết định lựa chọn lối chơi để chống lại Barça, luôn luôn là phòng ngự chặt và rình rập chờ cơ hội phản công, đôi khi là không ngại đá rắn để tranh chấp bóng. Việc học trò của Pep có thể đá được nhiều vị trí sẽ góp phần làm việc sắp xếp đội hình của đối thủ trở nên khó khăn hơn rất nhiều, các vị huấn luyện viên thường nghiên cứu kĩ băng hình của đối thủ để đưa ra quyết định xem họ sẽ sử dụng cầu thủ nào cho vị trí nào nhằm hạn chế tầm ảnh hưởng của các cầu thủ đối phương. Tuy vậy ở Barcelona chỉ có bốn, năm vị trí là khó thay đổi: Messi, Xavi, Iniesta và Piqué và Alves do đó lựa chọn cầu thủ để ngăn chặn các cầu thủ còn lại trong đội hình Pep đưa ra là vô cùng khó khăn nếu không muốn nói là đành phó mặc may rủi. Ngay cả Mourinho và Real Madrid cũng đã bất lực trong việc ngăn chặn đội hình biến ảo của Pep, các cầu thủ Real có thể quán xuyến Messi và giảm khả năng phối hợp của bộ ba tiền vệ Xavi - Iniesta - Busquets nhưng các vị trí còn lại như Alexis Sanchez, Cesc Fabregas hay Pedro họ không có ý tưởng để ngăn chặn những cầu thủ này bởi Mourinho không thể tính được ai sẽ ra sân trong những trận EC sắp tới, các cầu thủ trên đều có những điểm mạnh riêng và cần phải có một cách phòng ngự, kèm người khác nhau. Thực tế đã cho thấy cả ba cầu thủ này đều ghi bàn khi được trao cơ hội trong các trận El Clásico thời gian gần đây. Tuy nhiên việc sử dụng cầu thủ luân phiên vị trí cũng mang đến những điểm yếu nhất định, các cầu thủ không thi đấu ở vị trí sở trường thì cũng chỉ có thể hoàn thành trận đấu ở mức tròn vai và việc thay đổi vị trí thường chỉ hỗ trợ cho những trận đấu cần đến tính bất ngờ. Có thể thấy một bằng chứng đơn giản là mùa giải này Pep đã thử nghiệm hai sơ đồ 4-3-3 và 3-4-3 đồng thời để một cầu thủ đảm nhận nhiều vị trí trong đó có cả vị trí thử nghiệm như Busquets đá trung vệ, do đó mùa bóng này Barcelona vấp phải quá nhiều trận hoà và nguy cơ tuột mất chiếc cúp Liga đã quá rõ ràng. Thật dễ dàng nhận ra được sự thiếu ổn định khi liên tục xoay vòng cầu thủ như hiện nay đặc biệt là ở hàng thủ. 

Tuy vậy bất kì quyết định nào dù đúng hay sai, chúng ta đều cần thời gian để kiểm chứng và đã là thử nghiệm thật khó để thành công ngay từ thời điểm ban đầu được. Biết đâu mùa giải mới Pep sẽ mang đến một một phong cách hoàn toàn khác cho tiki-taka khi mà bất kì cá nhân nào cũng có thể thay thế ngay cả với Messi hay là Xavi. Trường hợp của Messi, chúng ta đã lờ mờ nhận ra một con bài đóng thế chuyên dụng là Alexis Sanchez rồi đấy thôi.