Chúc mừng Bayern München

Một Bayern München khổng lồ

Có thể nhiều cổ động viên bóng đá đánh giá không cao Pep Guardiola về khả năng ứng biến trong một trận đấu. Tôi không quan tâm lắm đến vấn đề đó vì bóng đá không định đoạt trong 90 phút và lịch sử cũng như triết lý chơi của bóng đá thì càng không thể nhìn vào một trận đấu để đánh giá. Đó là một cuộc trường chinh và để thành công thì cần những vị chỉ huy đích thực. Bayern là một đội bóng rất giàu truyền thống với 22 lần vô địch quốc gia và có thể là 23 khi mùa giải năm nay kết thúc. Như vậy đội bóng này ra đời sau Barça 1 năm nhưng vẫn hơn Barça 1 lần vô địch quốc gia khi tôi nhận định Liga đã không thể thoát khỏi tay thầy trò Tito Vilanova. Ở cúp châu Âu, đây là đội bóng cũng rất tương đồng với Barça khi có 4 lần vô địch cúp danh giá nhất châu Âu và cùng Barça là một trong những đội đã vô địch đủ các cúp châu Âu trước kia (dĩ nhiên Europa League thì chưa tính đến). Thú vị nhất, đội bóng này cũng có tên viết tắt là FCB. Đó là những điểm gần giống nhau bề nổi ta có thể nhận thấy và khi Pep đến với đội bóng này thì chả khác mấy về tầm vóc khi ông cầm Blaugrana. Pep là huấn luyện viên của một đội bóng vĩ đại.

Bayern München khác biệt Barça về cách tổ chức. Trong khi Barça được coi như thể chế của quần thể các cử tri là các thành viên thì Bayern lại là mô hình của một công ty cổ phần. Tuy gọi là công ty cổ phần nhưng những thành viên của câu lạc bộ nắm khá lớn số lượng để có tiếng nói dân chủ định đoạt trong khi hai cổ đông lớn là những tên tuổi về công nghiệp như Adidas hay Audi chỉ mang tiếng hỗ trợ kinh phí. Nói một cách nôm na thì Barça thiên về xu hướng tổ chức chính trị của xứ Catalan còn Bayern là xu hướng biểu tượng cho sức mạnh kinh tế và xã hội của Bavaria. Do đó vấn đề vùng miền ở đội bóng này không nặng nề và gây áp lực cho một huấn luyện viên như ở Barca.

Năm 2004, khi Laporta (một vị chủ tịch khuynh hướng xã hội cực đoan) và Rosell (phó chủ tịch phụ trách kinh doanh có xu hướng xã hội cầu toàn) rạn nứt mối quan hệ thì tương lai của Barça nằm trong những quyết định của họ. Laporta quá hâm mộ Johan Cruyff nên tôn sùng những suy nghĩ và định hướng về tương lai từ vị tiền bối này và gạt bỏ những ý tưởng của Rosell. Sau này, chính Rosell phải thừa nhận Frank Rijkaard là người thích hợp với Barça lúc bấy giờ hơn Scolari khi huấn luyện viên người Hà Lan xây dựng một gia đình tại Camp Nou hơn là một đội bóng chuyên nghiệp. Quãng thời gian huy hoàng như hiện tại của Barça là một chùm khế ngọt được gặt hái từ rất nhiều những quyết định mang tính lịch sử và có đặc điểm cơ bản là làm nền móng cho những kế hoạch lâu dài có định hướng mũi nhọn. Cũng trong năm 2004 đó, Rosell và Laporta đã gần như chia tay nhau về quan điểm xây dựng một câu lạc bộ thể thao khi báo chí mô tả không khí giữa hai người là một cuộc chiến tranh lạnh. Và câu hỏi đặt ra lúc đó: "Laporta! giữa Rosell và Johan Cruyff, ông chọn ai?" Tại thời điểm bây giờ ta dễ dàng trả lời câu hỏi đó và đó là lựa chọn đúng. Một câu lạc bộ vĩ đại cần dựa trên những giá trị trường tồn nhất định kể cả khi đứng trước những bờ vực sụp đổ thử thách tính kiên nhẫn và miếng bánh mỳ. Đó cũng là mô hình gìn giữ các cố vấn mang tính tượng đài đại diện. Đối với Barça trước khi Rosell làm chủ tịch thì tượng đài đó là Johan Cruyff. Còn đối với Bayern München, đó là Frank Beckenbauer vĩ đại thuần khiết chất Đức. Với bài học bên trên của Laporta năm 2004, chắc chắn người Đức đã nghiên cứu, tìm hiểu và phân tích kỹ càng để đưa ra được lựa chọn Pep Guardiola. Đương nhiên, Pep cũng thuộc tuýp người sùng bái và ông rất thích một câu lạc bộ có biểu tượng như Frank Beckenbauer.

Theo logic, mùa giải năm 2008 đầu tiên Pep làm huấn luyện viên đã đạt mọi thành công có thể. Đó là đỉnh cao nhất. Ông thừa hiểu mình khó đạt được điều đó thêm lần nữa và đưa ra những quyết định ký hợp đồng từng năm rất chuyên nghiệp và trách nhiệm. Mặc dù Barça và người hâm mộ luôn khẳng định một tình yêu nhất quán dành cho Pep thì con người này vẫn biết điểm dừng cho hành trình của mình. Nhất là khi Barça không thoả mãn một mô hình lãnh đạo như lúc Laporta còn tại vị. Do đó quyết định rời bỏ con tàu Barça được đưa ra khá sớm và cũng bất ngờ khi lúc ta biết tin ông đặt bút ký với Bayern dù đến tận tháng 7 mới chính thức đảm nhiệm vị trí. Ta sẽ quay lại trả lời thắc mắc bên trên đặt ra.

Bayern München có điều gì hấp dẫn khiến Pep sẵn sàng ký 3 năm hợp đồng?

Đó phải là đội bóng hội tụ những yếu tố sau: tham vọng xây dựng triết lý bóng đá có tính bền vững, một ban lãnh đạo nhiệt huyết và trí tuệ, một lực lượng cầu thủ phục vụ cho triết lý bóng đá cần xây dựng, một sự ủng hộ chuyên nghiệp có tính bền vững đến từ các cổ động viên, và quan trọng không kém đó là một câu lạc bộ có cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh.

Trong thế hệ cũ ở châu Âu, Johan Cruyff và Frank Beckenbauer là hai cái tên duy nhất và hy hữu gắn bó với đội bóng của mình theo kiểu sống còn. Thậm chí Frank còn xuất sắc hơn Johan khi ông là chủ tịch của Bayern. Platini thì chọn con đường chính trị thay vì bóng đá đơn thuần, Bobby Charlton không có thành tích và tầm ảnh hưởng lớn. Thật dễ hiểu khi thế hệ của Pep Guardiola quan sát và hâm mộ những tượng đài trên, đồng thời tổng hợp những quan điểm từ họ để phát triển tư duy của bản thân. Barça đã cắt đứt với Johan Cruyff do quan hệ của Rosell rất kỵ đến chính trị và đó là quyết định thể hiện sự thống trị cá nhân. Đó cũng là một sai lầm. Một biểu hiện của sự mất đoàn kết, bè cánh. Trong khi đó Bayern München vẹn nguyên mô hình truyền thống này và thậm chí các vị chủ tịch của họ đều xuất thân từ đội bóng (trừ thời Phát xít). Có thể khẳng định tuy Barça đang hô hào và khoác lên mình những vụ việc nhân văn để thế giới cho rằng Barça là một gia đình nhưng trên hết Bayern vượt qua Barça khái niệm đó từ tầm vĩ mô cao nhất một cách minh bạch. Từ đó, họ đủ điều kiện đòn tâm lý đánh vào con người yêu gia đình như Pep Guardiola. Khi Pep tuyên bố nghỉ, Bayern là đội đánh tiếng sớm nhất. Còn sau đó suốt nhiều tháng chúng ta thấy các đội bóng Anh với sự hậu thuẫn từ báo chí xứ sở sương mù thể hiện sự tha thiết nhất. Hoá ra cuối cùng Bayern là đội hành động nhiều nhất.

Tôi không rõ Pep quyết định từ khi nào. Có vẻ ông đã loá mắt trước những tham vọng của Bayern, trước cơ sở hạ tầng hiện đại và đặc biệt là một lò đào tạo bài bản. Có thể ông đã nhìn thấy lứa cầu thủ trẻ Bavaria có những gương mặt phù hợp với triết lý của ông: một đôi chân tổng lực và một cái đầu thép. Con người là điều cơ bản làm nên chiến thắng. Tôi không tin rằng Pep ngây thơ đến mức phải bê nguyên hay chèo kéo những cầu thủ từ Barça sang Đức. Lối chơi của Barça hiện tại chưa phải là hoàn chỉnh với bằng chứng là những trận thua bất lực. Do đó nhiệm vụ tìm tòi cái mới và xây dựng một lối chơi đan xen giữa Barça và chất kỷ luật khoa học của người Đức là sự tác hợp tuyệt vời. Đó là nhiệm vụ rất khó không thể làm trong một mùa.

Cũng có thể, một nước Đức gần như không bao giờ chào đón Mourinho sẽ khiến Pep Guardiola không phải bận lòng về những màn khiêu khích. Hoặc một nước Đức ít lộn xộn về truyền thông sẽ mang lại một cuộc sống êm đềm hơn. Nếu kể ra thì Bayern München sẽ có rất nhiều điểm mạnh để chúng ta hiểu vì sao họ chiến thắng mà không cần nhờ đến cái loa của báo chí. Cái quan trọng là ta đã rất bất ngờ về tâm huyết và tầm nhìn lâu dài của Pep với đội bóng này. Hy vọng Pep thành công với lựa chọn của mình. Tôi chỉ dám nói hy vọng vì thú thực tôi không dám tin tưởng mặc dù tôi biết ông sẽ thành công. Lý do: trong 3 năm nữa Barça vẫn rất rất mạnh.

Hãy hy vọng 3 năm nữa là lúc Xavi nghỉ hưu và Messi đã no nê danh hiệu để Pep có thể gặt hái được thành quả. Dù sao cũng xin chúc mừng Bayern München.