Tây Ban Nha - chìm trong nỗi nhớ Xavi và Senna

Thế là một lần nữa, Maracana lại chứng kiến một vị khách thất bại trong nỗ lực tuyệt vọng nhằm phá kỷ lục không thua trong gần 4 thập kỷ qua của Selecao tại đây. Dù vậy, với Tây Ban Nha chẳng phải là điều gì khủng khiếp, ít ra nó cũng không tạo một sức ép đè nặng lên họ như sau trận hòa tai hại trước Phần Lan tháng 3/2013 vì đây cũng chỉ là một giải đấu tập dượt, luôn không được các đội tuyển Châu Âu đánh giá cao.

Nhưng sau 2 trận knockout, hơn 200 phút không ghi nổi một bàn thắng, để thủng lưới 3 bàn và gặp may trong 5-6 tình huống khác, đây cũng là lúc nhìn lại nguyên nhân “sa sút” của La Roja.

Khi Xavi không còn là chính mình

Trong 2 trận đấu vừa qua, rất nhiều người đã nói rằng những tính toán chậm chạp của HLV Del Bosque (trong trận với Ý) và sai lầm trong cách dùng người (khi sử dụng Mata từ đầu trong trận với Brasil) đã làm sụp đổ lối chơi Tiqui Taca. Nhưng trên thực tế, điểm yếu chết người của Tây Ban Nha là vị trí của lão tướng Xavi. Ở tuổi 33, anh chỉ còn là cái bóng mờ nhạt với chính mình cách đây 4 -5 năm. Lối chơi Tiqui tacca muốn thành công phải được vận hành dựa trên sự luân chuyển bóng liên tục kết hợp với các pha dàn xếp, những đường chuyền thông minh và sáng tạo. Nhưng với gánh nặng tuổi tác, Xavi chỉ có thể làm được một nửa, và hẳn nhiên điều đó là không đủ (nhất là với các đối thủ lớn). 

Những con số thống kê hơn 100 đường chuyền (đa phần là chính xác) của anh không tạo ra mảy may sức ép lên hệ thống phòng ngự của người Ý hay Brasil. Do vậy, vẫn với những con người ấy, vẫn lối chơi ấy, Tây Ban Nha dễ dàng bế tắc khi trước hàng phòng ngự có kỷ luật và giữ cự ly cực tốt của đối thủ. 

Nỗi nhớ Marcos Senna

Khi tấn công bế tắc, hệ thống phòng ngự từ xa của Tây Ban Nha cũng không được đảm bảo. Busquets có nửa cuối mùa giải thực sự đáng quên nhất từ trước tới nay. Sự chậm chạp và mệt mỏi của anh ảnh hưởng trực tiếp lên Barca và Tây Ban Nha ở những thời điểm quyết định. Ở trận đấu hôm qua, Tây Ban Nha quá lúng túng trước những đòn phản công nhanh, đánh trực diện vào trung lộ của Brasil. Thật đáng tiếc, trong những lúc đó người ta không còn nhận ra tiền vệ số 16 đang ở đâu trên sân để gánh vác trách nhiệm cho các nghệ sĩ Xavi và Iniesta. Nhìn Tây Ban Nha chống đỡ, không ít người chợt nhớ đến bức tường bằng “đồng đen” mang tên Marcos Senna, tiền vệ phòng ngự hay nhất mà họ có trong 20 năm qua. Với sự đóng góp thầm lặng của mình, Tây Ban Nha đã không lọt lưới kể cả khi gặp những ông kẹ của bóng đá Châu Âu là Ý và Đức năm 2008.

Và những nguyên nhân khác

2 điểm yếu lớn nhất (nhưng khó nhận ra nhất) kể trên đã ngăn cản Tây Ban Nha giành chức vô địch Confederations Cup đầu tiên. Nhưng thêm vào đó, không thể không nhắc đến phong độ tệ hại của Pique trong mùa giải mùa qua. Sự thiếu chắc chắn dường như “ôm chặt” cầu thủ này trong mỗi bước chạy, mỗi pha phán đoán tình huống, điều mà giới chuyên môn vẫn cho là điểm mạnh của cầu thủ này. Thực sự chuyện gì đã xảy ra với anh? Chắc chỉ có Chúa và ... Sakira biết. Chỉ biết rằng chiều cao 1 mét 92 không giúp số 3 phán đoán điểm rơi tốt hơn, cẳng chân dài hơn 1 mét không làm anh tốc độ hơn, trong khi trọng lượng của cơ thể làm anh luôn có sực ì ghê gớm trước các “vận động viên điền kinh” Ronaldo hay Neymar, những kẻ luôn biết tạo dấu ấn cá nhân bằng cách vượt qua Pique và ghi bàn quan trọng.

Bên cạnh Pique, sự vô tư đáng kinh ngạc của Alba (trong 45 phút đầu của trận gặp Ý) trong lối phòng ngự (một cách có hệ thống, nhất là trong những trận quan trọng của Barca mùa qua) cũng đã giúp đối thủ có cả nửa tá cơ hội. Quá ham tấn công, chọn vị trí sai, yếu kém trong các pha chống bóng bổng chỉ là một trong một danh sách dài những điểm yếu của cầu thủ này. Nó làm mờ nhạt đi đáng kể tốc độc, sự khéo léo thường thấy của số 18. Nếu các chân sút của Ý không non nớt và vô duyên đến vậy, thì Tây Ban Nha hôm qua đã gặp Urugoay lần thứ 2 trong trận tranh ba tư.

Với những bất cập trong cả hệ thống phòng ngự và tấn công, thật chẳng ngạc nhiên khi La Roja không thể lên ngôi tại Confederations Cup. Vậy đâu là giải pháp hiện nay?

Sử dụng hình vuông kỳ diệu?

Tây Ban Nha có thể sử dụng đúng công thức chiến thắng của chính Brasil cách đây một thập kỷ, đó là sơ đồ 4 tiền vệ (trong đó có 2 tiền vệ phòng ngự) để tăng tính an toàn trong thế trận chống phản công. Khi đó, Alonso (hoặc Martinez) và Busquets sẽ là 2 vị trí chơi thấp nhất, trong khi ở trên sẽ là sự góp mặt của Iniesta và Cesc. Cựu cầu thủ của Arsenal có đủ những tố chất và sự đa dạng trong lối chơi để thay thế Xavi, người có lẽ phải hy sinh những kỷ lục của bản thân vì tuổi 33 đã không cho phép anh là chính mình cách đây 5 năm nữa.

Bên cạnh đó, điểm sáng hiếm hoi Jesus Navas có quyền được trao cơ hội để thể hiện mình nhiều hơn thay vì chết lặng trên ghế dự bị hoặc vào sân khi thế trận đã an bài. Trong 2 trận được vào đá ở hiệp 2, Navas đã liên tục khuấy đảo cảnh phải, tạo vô số cơ hội ghi bàn, và đặc biệt, anh là cầu thủ sút nhiều nhất trong đội tuyển Tây Ban Nha. Những đức tính “quý và hiếm” đó hẳn đáng được Del Bosque khai thác làm đa dạng lối chơi của đội nhà khi trung lộ đã bị bịt kín.

Thay lời cuối

Rõ ràng thất bại hôm qua là không thể chối cãi, nhưng nó không phải là thảm kịch, càng không phải là thời khắc cáo chung của tiqui tacca. Đó chỉ là một thất bại gợi mở cho những ý tưởng mới để chuẩn bị cho một chu kỳ thành công mới của La Roja. Theo dõi Tây Ban Nha thi đấu, họ vẫn là một tập thể có chiều sâu và hiện tại, cũng chỉ có Brasil, Đức là đủ tầm để thi đấu ngang ngửa. Điều cốt yếu với Del Bosque lúc này là nhào nặn một biến thể mới của Tiqui tacca cho cuộc gặp thượng đỉnh sau đây một năm mà thôi.