Câu chuyện về cậu bé gầy gò với khát khao chinh phục sự vĩ đại,
hành trình từ bóng đá đường phố đến với cánh cửa lớn FC Barcelona.
Tác giả: Ahmed Shahin
Phần I: Tuổi thơ vượt khó (*)
Thật đáng kinh ngạc và khác thường hiếm thấy, những kĩ năng được tôi luyện trong những ngày mải miết rong ruổi cùng trái bóng qua khắp các con đường góc phố lẫn sân tập futsal trong nhà, rồi vốn kinh nghiệm tích lũy qua năm tháng khoác áo Portuguesa Santista và Santos, tất cả những hành trang quý giá ấy đã hun đúc nên một Neymar hết sức vững vàng của người Brazil hôm nay – đồng thời là một tấm gương tiêu biểu cho sự kiên định nơi phòng thay đồ của đội chủ sân Camp Nou.
***
Hai cậu bé đang háo hức đợi đến lượt chúng bước vào viện bảo tàng bóng đá tại sân
Municipal Paulo Machado de Carvalho (thường được biết đến với tên gọi sân
Pacaembu của São Paulo). Tòa nhà có tất cả 3 tầng (bao gồm cả tầng trệt) và bên trong có đến 16 khu vực riêng biệt luôn gây ấn tượng với khách tham quan. Và mỗi khi khuôn viên bảo tàng này đầy nhóc lũ trẻ hiếu động đến từ các trường học, một sự hỗn loạn có thể nổ ra ngay trước mũi các nhân viên ở đây. Ở ngay lối vào (cũng là khu vực tham quan duy nhất tại tầng trệt) là một sự tái hiện hoàn hảo lại phòng chờ của các cầu thủ Brazil. Đó là nơi những cờ hiệu, cờ quốc gia, áp phích, và vô số mẫu vật khác được trưng bày. Đủ để khiến tất cả cùng dán mắt vào. Tuy nhiên, đây mới chỉ là khúc dạo đầu và thường thì một vài đứa trẻ sẽ vội vàng bỏ qua khu tầng trệt ngay tắp lự chỉ để phóng thẳng đến lầu một – nơi thần tượng lớn của chúng đang chờ: Vua bóng đá Pelé sẽ chào khách tham quan bằng ba thứ tiếng (tiếng Anh, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha). Trong khi đó, đoàn khách tham quan sẽ từ tốn ghé thăm từng phòng một theo đúng trình tự. Họ chiêm ngưỡng những bức ảnh được trình chiếu, đá thử vài quả bóng và tận hưởng niềm vui cùng nhau.
Dù toàn bộ những trải nghiệm tại viện bảo tàng này đều tuyệt vời nhưng tâm điểm của mọi sự chú ý luôn đổ dồn về khu số Bốn, không thể khác được. Đó là nơi
“những thiên thần Baroque” sải cánh trong bóng tối được bố trí xung quanh và phía trên đầu khách tham quan. Những hình ảnh kích thước bằng-người-thật tái hiện lại những huyền thoại bóng đá Brazil đang rê dắt bóng, lắc hông và tung sút trên không trung - thật huyền ảo và đầy mê hoặc. Ý tưởng này thuộc về Luca Caioli (tác giả cuốn sách về Ronaldinho, Zidane, Messi,… và là một chuyên gia bóng đá người Ý**), đồng thời cũng là kết quả từ một cuộc khảo sát được thực hiện trên trang web chính thức của Viện bảo tàng Bóng đá Pacaembu. Một tấm biển chú giải viết: “Quý vị có thể nhìn thấy 25 nhân vật ở đây, nhưng con số này có thể dễ dàng nâng lên 50 hoặc thậm chí 100 bởi lẽ đó là những danh thủ đã khai sinh ra nền bóng đá, môn thể thao được xem như một loại hình nghệ thuật được trình diễn tại Brazil. Thần linh hay anh hùng, kể cả những thần tượng của hàng bao thế hệ người dân xứ này đều được tôn vinh là những ‘thiên thần’ mà đôi cánh hoặc đôi chân của họ có thể khiến chúng ta ngây ngất trong miền đất không ngừng sản sinh ra sự sáng tạo, đậm chất thơ và ngập tràn phép màu. Họ là những thiên thần thực thụ của trường phái Baroque.” Những thiên thần được nhắc đến ở đây có thể kể đến: “Pelé, Socrates, Gilmar, Carlos Alberto, Bebeto, Tostao, Garrincha, Ronaldo, Gerson, Rivelino, Didi, Vava, Romario, Ronaldinho Gaúcho, Roberto Carlos, Rivaldo, Taffarel, Zico, Zagallo, Falcao, Nilton Santos, Djalma Santos, Jairzinho, Julinho, Botelho và Zizinho.”
Một trong hai đứa trẻ, cậu bé tên Paulo rõ ràng là đang cực kỳ phấn khích khi nhìn vào danh sách dài tên của những Thiên thần Baroque. Cậu đọc lần lượt từng cái tên cho đến hết, rồi ngần ngừ đảo mắt khắp một loạt hình ảnh được trình chiếu phía trên đầu. Sau đó Paulo quay sang nói với bạn mình: “Này cậu, thế quái nào Neymar lại không có tên ở đây nhỉ?”
(**) Một số hình ảnh về Viện bảo tàng sân Pacaembu để mọi người dễ hình dung hơn:
***
“Một ngày nọ, tôi bắt tay vào thực hiện một bộ ảnh cho một chiến dịch quảng cáo. Khi chúng tôi vừa hoàn tất các công đoạn chụp choẹt, tôi đã hỏi mượn quả bóng mà ê-kíp vừa sử dụng. Tôi bước vào thang máy và thực hiện vài chiêu tâng bóng ‘freestyle’. Hoàn toàn ngẫu hứng thôi, tôi cứ thế mải miết với bóng cho đến khi thang máy dừng lại. Tại đại sảnh, vài đứa bé đã đề nghị được chụp ảnh cùng với tôi. Sau vài pô ảnh cùng bọn trẻ, tôi lại tiếp tục đùa nghịch với bóng trên đường tới nơi đậu ô tô của mình. Chà để tôi nói bạn nghe, tôi không thể sống thiếu quả bóng được.” – Neymar Jr.
Neymar Jr sinh ngày 5 tháng 2 năm 1992 tại Mogi das Cruzes, Brazil. Ông bà Neymar Sr chỉ phát hiện ra họ đã có với nhau một mụn con trai vào giây phút cậu bé cất tiếng khóc chào đời, họ thậm chí đã không có đủ khả năng chi trả cho một ca siêu âm. Vì thế, họ đã không thể chọn trước tên cho đứa trẻ và sau cùng, hai ông bà đã quyết định lấy tên người cha đặt cho con trai là Neymar Jr với tên thân mật trong gia đình là ‘Juninho’. Gia đình này đã phải lao động hết sức vất vả để kiếm sống và trang trải các khoản chi tiêu trong nhà. Dân số vùng Mogi lúc bấy giờ đã chạm mốc 40,000 người, con số này đã tăng gấp đôi trong vòng 15 năm qua. Thoạt đầu, gia đình Neymar Jr đã sống tại Mogi nhưng chỉ vài năm sau đó, cha của cậu mất việc và rõ ràng là họ cần một sự thay đổi. Ông Neymar Sr, sau khi quyết định giã từ sự nghiệp quần đùi áo số không mấy thành công, đã cùng với vợ là bà Nadine, con gái Rafaela và đứa con trai cùng tên với ông chuyển đến sống tại nhà ông bà nội ở São Vicente, một thị trấn ven biển thuộc bang São Paulo.
Ông Neymar Sr hồi tưởng lại quãng thời gian khốn khó của đời mình. Đã có lúc gia đình ông không thể trả nổi hóa đơn tiền điện và vì thế, họ đã bị nhà cung cấp cắt điện. Rồi ông mỉm cười khi nhớ lại việc hai đứa trẻ Juninho và Rafaela của ông thích thú như thế nào khi nhìn thấy ánh nến được thắp lên, làm bừng sáng căn phòng đặc quánh bóng tối của cả nhà. “Ngày ấy, trong một căn nhà không có điện, chúng tôi đã cùng nhau nuôi dưỡng một điều vô giá: tình yêu đúng nghĩa. Đó là cách mà bạn đã thật sự xây nên một tổ ấm. Cùng với lòng yêu thương. Và như thế, gia đình chúng tôi vẫn cảm nhận được hơi ấm đoàn viên và tìm thấy hạnh phúc ngay trong cảnh túng quẫn và nghèo đói đến cùng cực” – ông Neymar Sr viết trong cuốn tự truyện với tựa đề
“Neymar: Chuyện đời tôi – Những cuộc đối thoại với cha tôi.”
Thật ra, mô tả gia cảnh nhà Neymar khó khăn chẳng qua cũng chỉ là một cách nói giảm nói tránh. “Chúng tôi thậm chí đã không thể bắt đầu từ con số 0 – chúng tôi làm lại tất cả từ con số âm -5”, ông Neymar Sr cho biết. Tuy không phải là một khu ổ chuột hay một favela theo cách gọi của người Brazil (dù ông Neymar Sr đã từng lớn lên ở một khu như vậy) nhưng đó chắc chắn là một ngôi nhà cực-kỳ-vô-cùng “khiêm tốn” đối với từng ấy miệng ăn. Đúng ra người đàn ông trụ cột của nhà Neymar khi ấy đã có thể chọn một giải pháp dễ thở hơn – chỉ đơn giản là chịu nhún một tý, ít tham vọng đi, chấp nhận từ bỏ ước mơ và cuộc sống sẽ dễ dàng hơn bao nhiêu. “Chúng tôi nhẽ ra đã có thể sống như thế”, ông Neymar Sr chia sẻ.
Nhưng không, gia đình ấy đã không chọn cho mình con đường dễ dãi như thế. Thay vào đó, họ ngồi lại với nhau và thẳng thắn đưa ra ý kiến, thậm chí tranh cãi dữ dội để tìm giải pháp cho vấn đề. Thế là ông Neymar Sr đã có việc làm mới. Điều đáng nói là người đàn ông ấy đã cùng lúc kham đến ba công việc khác nhau: một thợ sửa ô tô, một nhân viên bán hàng và một người khuân vác – ba trong một Neymar Sr. Phi thường. Nghe có vẻ giống như cách mà người dân thời xưa kiếm sống nhưng sự thực thì làm nhiều việc cùng lúc đã trở nên ngày một phổ biến trong xã hội Brazil hiện đại. Không để chồng vất vả một mình, bà Nadine cũng xin một chân đầu bếp ở trung tâm nuôi dạy trẻ địa phương.
Còn cậu bé Neymar thì bầu bạn với quả bóng, hầu như mọi lúc. Bà Nadine nhớ lại hình ảnh đứa con trai luôn thiếp ngủ với quả bóng ôm trong tay và cậu bé đã có lúc chứa hơn 50 quả bóng trong phòng mình. “Một quả bóng như thể một người phụ nữ hay ghen vậy. Nếu bạn không đối xử tử tế với cô ấy, cô ấy sẽ chẳng bao giờ yêu bạn và còn có thể làm tổn thương bạn. Tôi yêu cô ấy (quả bóng :v) biết bao nhiêu”, Neymar âu yếm nói về người yêu đầu tiên của anh.
“Tôi đã hỏi một người bạn rằng ‘cậu bé đó là ai?’. Rồi tôi trông thấy người cha: ông ấy rõ ràng đã được đào tạo bài bản và kiểm soát bóng rất tốt. Tôi ngắm nhìn người mẹ, người cũng tham gia vào trận đấu: bà ấy cao và gầy. Đột nhiên tôi thoáng nghĩ đến sản phẩm di truyền từ cặp vợ chồng ấy: một sự kết hợp hoàn hảo giữa hai người. Điều đó làm tôi tự hỏi liệu cậu chàng nhỏ con kia sẽ chơi bóng như thế nào.” – Betinho
Hai vợ chồng ông Neymar Sr cứ thế một nắng hai sương ròng rã 4 năm trời, cho đến khi Neymar Jr lên bảy. Một tuyển trạch viên (ông Betinho, một nhân vật có ảnh hưởng lớn đến Neymar sau này) từ Tumiaru, một CLB nhỏ ở địa phương đã đến gặp cậu bé và đánh tiếng rằng họ cho phép Neymar tham gia để đổi lại một khoản phí trả cho gia đình cậu. Ông Neymar Sr đã không thật sự nhận ra khả năng bóng đá của con trai mình vì mải miết mưu sinh nhưng ông đã chứng kiến cuộc nói chuyện. Tiềm năng của cậu bé Neymar đã bộc lộ từ rất sớm như vậy đấy. Tuy nhiên, việc có năng khiếu từ bé và trở thành một ngôi sao lớn khi trưởng thành lại là hai chuyện khác nhau rất xa.
Neymar Jr và HLV Betinho (bìa trái ảnh) ngày ấy
Vào thời điểm đó, không ai có thể đoán trước được tương lai của thần đồng Neymar Jr. Tuy nhiên có thể đã có ngoại lệ. Ấy là vị HLV đầu tiên của cậu bé tại Tumiaru: ông Betinho (người sau này đã cùng Neymar chuyển đến Santos, thường được biết đến với cái tên Peixe) đã tiết lộ với nhà báo Luca Caioli câu chuyện về tuổi thơ của Neymar để rồi sau này cây viết người Ý đã cho ra lò tác phẩm tiếp theo mang tên
“Neymar, hành trình làm nên số 10 mới vĩ đại nhất thế giới”. Ông Betinho nói: “Neymar thật khác biệt: cậu ấy là một cầu thủ hết sức thông minh. Neymar luôn đi trước người khác một bước. Cậu ấy luôn là người đầu tiên đến sân tập và là người ra về cuối cùng. Điều đó làm tôi nhớ đến Robinho khi ở vào độ tuổi ấy nhưng Neymar dường như còn tài năng hơn.” Chính ông cũng là người đã nói với cha của cậu bé rằng: “Đứa con trai của anh rồi một ngày có thể trở thành một trong những cầu thủ hàng đầu thế giới bóng đá đấy. Chí ít thì thằng bé sẽ chơi hay như Robinho.”
Cũng như nhiều danh thủ Brazil khác, bao gồm người hùng và cũng là hình mẫu lý tưởng – Pelé, Neymar bén duyên với bóng đá từ những trận cầu trên đường phố hay những sân futsal trong nhà. Những con đường thì gồ ghề và lại còn nằm trên một triền dốc, vì thế hai đội thường thay phiên đổi sân sau mỗi 3 bàn thắng ghi được để đảm bảo công bằng. Và futsal thì đòi hỏi khả năng tư duy, di chuyển và phản xạ ở mức nhanh hơn. Dĩ nhiên khi chơi ở sân 11 người thì lại hoàn toàn khác hẳn nhưng Neymar quả thật đã bộc lộ tài năng ngay từ những ngày đầu. Như lời ông Alcides Magri – HLV futsal của Neymar ngày trước: “Tất cả những gì tôi cần làm là để cậu bé tự do phát triển, không kìm hãm tài năng trời cho ấy và giúp Neymar mài giũa kĩ thuật. Tôi thậm chí không cần dạy Neymar cách rê dắt bóng như thế nào…” Khi mới lên 5, Neymar đã có thể đá chung với những cậu bé hơn tuổi. “Tôi chỉ muốn được chơi bóng mà thôi”, Neymar nói.
Năm 2003, một cuộc phỏng vấn đã được thực hiện với nhân vật chính là Neymar Jr, chủ yếu để xây dựng hình tượng một ‘Robinho mới’ như một chương trong bộ phim tài liệu về quá trình tạo nên một ‘Pelé mới’. Dĩ nhiên, dự án đã không đi đúng lộ trình như mong đợi. Robinho đã không có cơ hội góp mặt ở World Cup 2006 và theo đó, bộ phim tài liệu kia cũng đã không được bấm máy. Tuy vậy, cuộc phỏng vấn không vì thế mà kém phần thú vị. Một trong những câu hỏi đầu tiên được đặt ra cho Neymar là: “Giữa một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp và một phú ông giàu sụ, em muốn trở thành người như thế nào hơn?” Sự thật thì thời điểm ấy gia cảnh nhà Neymar đang rất khó khăn. Không mấy lấy một giây suy nghĩ, cậu bé đáp gọn: “Em muốn giúp gia đình mình”. Một câu trả lời xuất sắc.
Cậu bé Neymar Jr ngày ấy đã không hề giấu diếm mơ ước được đặt chân đến Real Madrid hoặc Barcelona, tiếp nối con đường mà nhiều huyền thoại Brazil đã từng đi. Robinho, một trong những thần tượng lớn nhất của Neymar, đã khuyên cậu nên đến Barcelona: “Không phải vì cá nhân tôi không khoái Madrid, vấn đề nằm ở cách làm bóng đá của họ: Tại Madrid, ai cũng phải tự thân vận động lấy, đó không hề là bệ phóng lý tưởng cho sự phát triển,” Robinho nhớ lại. Neymar là một chàng trai trẻ đầy tham vọng.
“Tôi cảm thấy mình cực kỳ may mắn khi có một người không-chỉ-là-một-người-cha. Ông luôn ở bên tôi như một người bạn thân nhất. Đôi khi ông tỏ ra rất nghiêm khắc với tôi nhưng mọi thứ ông làm đều là vì tôi, vì gia đình chúng tôi.” – Neymar Jr.
Năm lên 10, Neymar nhận được lời mời chuyển đến sống CLB Portuguesa Santista. Ông Neymar Sr lẽ ra đã có thể chấp nhận lời đề nghị hỗ trợ này từ phía CLB để đổi lại một khoản tiền kha khá rót về ngân quỹ gia đình. Lẽ ra, ông đã có thể khoan thai ngồi xuống bàn thảo luận và rồi dõng dạc tuyên bố: “Ngon lành. Vụ này coi như xong.” Nhưng không, ông ấy không làm thế. Ông Neymar Sr rõ ràng nuôi nhiều tham vọng hơn người ta tưởng. Ông muốn con mình phải vươn lên một tầm cao hơn nữa. Ông không hề thỏa mãn với hiện tại. Không là một sự ám ảnh, cũng chẳng phải nỗi tiếc nuối dĩ vãng một thuở tung hoành sân cỏ của chính ông. Đó rõ ràng là một khát khao, một đam mê và là nguồn động lực luôn thường trực trong Neymar Sr. Cả trên cương vị là một người cha và là một người bạn đặc biệt của cậu con trai. Chính mối liên kết này về sau đã trở thành kim chỉ nam quý giá cho Neymar Jr trên con đường chinh phục sự vĩ đại.
Một thời gian sinh hoạt tại Portuguesa Santista đã giúp Neymar và Rafaela tích lũy đủ học bổng để đặt chân vào một ngôi trường danh giá nhất nhì Santos. Khác với La Masia hay nhiều hệ thống đào tạo bóng đá trẻ hàng đầu khác tại châu Âu, giáo dục không phải là yếu tố được chú trọng đầu tư tại các học viện bóng đá Brazil nói riêng, và ngay cả xã hội Brazil nói chung. Những năm 1990, có 1⁄5 dân số Brazil trên 15 tuổi bị thất học và số liệu thống kê từ Liên đoàn Bóng đá Brazil cho thấy hầu hết các tuyển thủ bóng đá chuyên nghiệp của đất nước này đã không được hưởng một nền giáo dục đúng chuẩn. Như vậy, hiển nhiên là nhà nước Brazil nên đầu tư đúng mực hơn vào ngành giáo dục lẫn chăm sóc sức khỏe cho người dân nước này. Kì quặc hơn, chính những cầu thủ có trình độ học thức không cao này lại kiếm được xấp xỉ 1000 euro mỗi tháng. Một thực tế hoàn toàn không thể chấp nhận được, nhất là khi Brazil nằm trong nhóm BRICS (chỉ nhóm các quốc gia có nền kinh tế lớn mới nổi, gồm:
Brazil,
Russia,
India,
China,
South Africa**). Dù sao, hiện tình trạng này đang dần được cải thiện.
Chính vì lẽ đó, ông Neymar Sr đã sớm chuẩn bị cho con trai mình một phương án khác phòng khi cậu bé không có ý định theo nghiệp bóng đá. Một sự phòng xa của người cha, hẳn rồi. Giáo dục đã được xác định là rất quan trọng và lộ trình học tập cũng vậy. Điều này phần nào lý giải cho việc cả hai người con của ông đều giành được học bổng vào một trường tư trong một thời gian ngắn. Người điều hành ngôi trường này, bà Maria Antonia đã lưu lại ấn tượng sâu đậm về cậu bé Neymar Jr như một học sinh mẫu mực và đặc biệt phát cuồng với bóng đá, giống như những gì ông Caioli đã từng viết. “Cậu bé luôn hòa đồng với chúng bạn cùng lớp. Vào giờ giải lao, các học sinh bị cấm chơi bóng trong trường nhưng Neymar thì luôn biết cách lách luật. Cậu bé còn đến thẳng phòng hiệu trưởng và van nài ông ấy cho cậu ta mượn một trái bóng để luyện tập ngón tang bóng sở trường”, bà Maria hồi tưởng lại. Niềm đam mê bóng đá của Neymar luôn khiến mọi người phải kinh ngạc.
“Chỉ 6 ngày cho chuyến đi đến châu Âu, tôi và con trai đã không thể lưu lại lâu hơn. Mọi thứ đều rất khác lạ trong mắt chúng tôi. Bản thân tôi đã phải nếm trải không ít đắng cay trong đời. Tôi là một người lớn, một người đàn ông trưởng thành nhưng con trai tôi thì hãy còn là một cậu nhóc và tôi có thể cảm nhận được thằng bé đã bị choáng ngợp khi lần đầu đặt chân đến châu Âu đến nhường nào. Đôi khi sự hoa lệ này sẽ là một cú hích lớn đẩy ta tiến bước nhưng chính sự mới mẻ này cũng lại tiềm ẩn những mối nguy khó lường.” – Neymar Sr.
Nhiều CLB tại Brazil cũng như các ông lớn hải ngoại đều ra sức săn đón thần đồng Neymar. Tài năng của cậu là không phải bàn cãi và với đôi chân trời cho, cậu bé có thể hái ra cả một núi tiền thậm chí nhiều hơn bất kỳ khoản tiền nào mà gia đình cậu từng thấy trong đời. Và đó là khi ông Neymar Sr cảm thấy đã đến thời khắc cần đưa ra quyết định. Đầu tiên, ông từ chối lời đề nghị hấp dẫn từ Real Madrid vào năm Neymar 13 tuổi, thay vào đó ông tiếp tục đánh cược tương lai của con trai mình tại một Santos với lịch sử lâu đời và vốn nổi tiếng là cái nôi đào tạo tài năng trẻ. Lời mời gọi từ Madrid dành cho Neymar Jr có thể xem như một trường hợp tương tự với việc Barcelona chiêu mộ cậu bé Messi năm xưa. “Thằng bé đã được đảm bảo là sẽ trưởng thành tại Tây Ban Nha và trở thành một người đàn ông, một vận động viên thực thụ” đồng thời đi kèm điều khoản tài chính có thể nói là không tưởng dành cho một cậu bé ở lứa tuổi ấy, ông Neymar Sr cho biết.
Cũng phải nói thêm rằng thương vụ của Nhà trắng đã suýt nữa thành công bởi Neymar đã vượt qua tất cả những bài kiểm tra và Real Madrid đã háo hức biết bao khi bản hợp đồng chính thức đã gần như trong tầm tay. HLV đội trẻ Infantil A của Madrid, ông Jesus Gutierrez cho biết mình đã hoàn toàn sửng sốt khi chứng kiến những kĩ năng của Neymar. “Cậu ấy cực kỳ xuất sắc, vượt trội hơn bất kỳ cầu thủ nào cùng lứa.” Và như ông Caioli viết, “chẳng có ai ở đây sánh nổi tầm Neymar. Ngay như những Dani Carvajal (Real Madrid), Pablo Sarabia (Getafe), Alex Fernandez (Espanyol) hay Fran Sol (Real Oviedo) cũng chẳng đạt đến mức trung bình của cậu ta.”
Tuy nhiên Neymar cảm thấy nhớ nhà và cậu bé tỏ ra không mấy thích thú với Madrid. “Bầu không khí tại đây cứ ngày một nặng nề hơn.” “Nó cảm thấy nhớ mọi thứ ở nhà”. Hãy còn quá sớm. “Tôi chẳng quan tâm gì chuyện chúng tôi đang từ bỏ một khoản hời đến cỡ nào. Tất cả những gì tôi muốn là để thằng bé được tiếp tục chơi bóng với niềm vui. Và nó đã không hề tỏ ra vui vẻ trong những ngày ở Madrid. Tiền bạc dù có nhiều cách mấy cũng chẳng nghĩa lý gì,” ông Neymar Sr viết.
Sau khi trở về từ châu Âu, ông đã lên kế hoạch bảo vệ trai mình bằng việc đặt ra các giới hạn về số tiền cậu bé có thể kiếm được mỗi tháng cũng như đặt ra một nguyên tắc rằng cậu bé chỉ được phép nhận được sự ưu đãi đặc biệt khi trình diễn tốt trên sân cỏ. Ví như, Neymar có được chiếc ô tô đầu tiên của mình nhờ thắng một cuộc thi và ngay cả đôi khuyên tai của cậu cũng có được nhờ thắng cược với cha mình. Cha mẹ luôn đúng. Đó là một câu nói muôn thuở của các bậc phụ huynh nhưng rõ ràng là Neymar sẽ không bằng được một góc của anh ngày hôm nay “nếu không có sự chăm sóc, quan tâm và nỗ lực làm việc không ngừng nghỉ của người cha”, nhà báo Fernando Duarte (Brazil) đã viết như thế và ngay cả cựu danh thủ Antonio Lima dos Santos, người đồng đội cũ của Pelé và là một trong những người thầy của Neymar, cũng đồng ý với nhận định này.
“Cha tôi là nhà phê bình ưu tú nhất tôi có được. Người giỏi nhất và cũng là người nghiêm khắc hơn bất kỳ ai.” – Neymar Jr.
Đối với Neymar Jr, cha anh còn là một người bạn thân nhất, đồng thời quan trọng hơn bất kỳ HLV, người đại diện hay chuyên gia cố vấn nào. Ông không chỉ là người thầy bóng đá đầu tiên của mà hơn hết, ông còn là người dẫn lối cho anh trên đường đời. Ông là tất cả đối với Neymar Jr. Trong cuốn tự truyện của mình, anh đã viết rằng bất cứ khi nào ở vào tình thế khó khăn (cả trong lẫn ngoài sân cỏ), ý nghĩ đầu tiên trong Neymar luôn là: “Cha mình sẽ làm thế nào nếu như ông ở vào tình huống này?”
Người cha luôn dạy Neymar phải biết học hỏi từ những người đi trước. Đó là lý do tại sao anh luôn quan sát những Lionel Messi hay Cristiano Ronaldo cũng như không ngừng nỗ lực noi theo những thần tượng lớn của anh như Ronaldo, Robinho, Romario và Rivaldo.
Hơn thế, Neymar Jr đã sớm hiểu rằng anh được xem như hình mẫu lý tưởng trong lòng hàng triệu trẻ em trên toàn thế giới. Anh cũng ý thức được trách nhiệm của bản thân nhưng tất cả những điều đó bỗng chốc hóa nhẹ tênh khi Neymar thật sự yêu thích những gì anh đang làm. Neymar muốn sống thật với chính mình và đã đưa ra không ít những quyết định táo bạo. Anh không ngại ngần giấu diếm điều gì: “Tôi có thể đổi kiểu tóc như thay áo nhưng đôi chân tôi thì luôn vững vàng trên sân cỏ. Đó chính là tôi, là Neymar Jr.”
Và Neymar Jr đã học cách đối diện với những lời chỉ trích từ khi còn là một cậu bé. Lại một bài học khác đến từ người cha, rõ ràng rồi. Một cuộc nói chuyện thông thường sau khi Neymar trở về nhà từ một trận đấu luôn là: “Có vấn đề gì sao, thưa cha?” “Con trai, con đã mắc một lỗi ở đây, và ở đây nữa! Nhưng con hoàn toàn có thể sửa sai và tiến bộ nhờ nó.” Cứ thế, Neymar Jr còn ngộ ra thêm một điều rằng, những lời phê bình mang tính xây dựng sẽ tạo ra ảnh hưởng khác hẳn những lời chỉ trích xáo rỗng mà vô nghĩa. Quả nhiên, ông Neymar Sr là nhà phê bình xuất sắc nhất mà anh có được.
Thần đồng bóng đá Brazil sẽ mãi biết ơn sự định hướng của người cha và cả người thầy Betinho ngay từ khi anh còn là một đứa trẻ. Anh viết trong tự truyện của mình: “Có bao nhiêu tài năng trẻ đã bị phí hoài chỉ bởi họ thiếu một lối đi?”
Ông Neymar Sr hồi tưởng lại cảm giác sợ hãi khi ông lần đầu bế trên tay đứa bé sơ sinh mong manh vô cùng. “Thoạt đầu, tôi cần ai đó giúp tôi bế nó. Rồi sau đó, dĩ nhiên rồi, tôi đã học được cách chăm sóc một đứa trẻ.” Những khoảnh khắc bé nhỏ diệu kỳ của cuộc sống.
“Tôi chỉ biết cầu Chúa hãy đưa tôi đi thay vì đứa con trai của tôi. Nếu tôi mất thằng bé, đó sẽ là mất mát tôi không thể nào chịu đựng nổi. Không gì có thể so sánh được với nỗi đau tôi đã phải trải qua trong vụ đâm xe ngày đó.” – Neymar Sr.
Câu chuyện các bạn đang theo dõi có thể đã phải khép lại một cách cực kỳ tồi tệ. Ông Neymar Sr chậm rãi kể lại cái ngày mà ông đã sợ hãi đến mức nào khi nghĩ rằng ông đã để mất đứa con trai bé bỏng trong một vụ đâm xe. Chỉ một thoáng, nỗi kinh hoàng khi chứng kiến đứa bé 4 tháng tuổi đã bị văng ra khỏi xe và có thể đã bị lực tác động đè bẹp rồi vụt qua trong đầu ông Neymar Sr. “Chúng tôi cứ nghĩ mình đã mất con thật rồi. Giữa cơn hoảng loạn pha lẫn nỗi tuyệt vọng khôn cùng và vết thương nhức nhối nơi xương chậu, tôi chỉ nhớ mang máng là mình đã không ngừng cầu Chúa hãy lấy đi tính mạng này và thay vào đó để cho con tôi được sống tiếp,” ông Neymar Sr viết. Ơn trời, người ta đã tìm thấy đứa bé và may mắn thay, cậu bé chỉ bị một vết cắt nhỏ ở đầu và đổ tý huyết vì bị một mảnh gương vỡ xượt qua.
Vụ tai nạn ô tô khủng khiếp đã tác động mạnh mẽ đến tâm trí Neymar Sr. 8 tháng sau đó hoặc hơn, ông đã không dám bồng lấy ‘Juninho’. “Nếu chẳng may có gì xảy ra, tôi sẽ khóc mãi cho đến khi thiếp đi mỗi đêm cho đến hết đời mất,” ông viết. Ông cũng chia sẻ thêm rằng, “chẳng thà tự mình gánh lấy cơn đau còn hơn là phải nhìn con mình chịu đựng nó, các bạn ạ.”
“Tôi chộp lấy quả bóng, tự mình bày ra các chướng ngại vật và rồi rê dắt bóng qua hết thảy những thứ trước mặt mình. Như kiểu người bóng hợp nhất ấy, tôi chẳng biết phải diễn tả cảm giác ấy như thế nào.” – Neymar Jr.
Neymar từng tập luyện ở đủ kiểu sân – hay nói cách khác là mọi nơi có thể trên mặt đất. Cậu bé đến với futsal từ rất sớm. Nhiều chuyên gia tin rằng chính điều này đã giúp thần đồng Neymar hoàn thiện các kĩ năng rê dắt và chuyền bóng. Muốn thành tài thì khâu tập luyện mỗi ngày là tối quan trọng và Neymar là một ví dụ điển hình, việc rèn luyện cách ứng phó với những tình huống bất ngờ rõ ràng là rất cần thiết. “Bạn chỉ có thể khám phá ra tính khả thi của chiến lược khi nó được áp dụng trong một trận đấu thật sự,” Neymar cho biết. Rất nhiều bài học tại sân futsal trong nhà đã thấm nhuần vào trong Neymar một cách rất tự nhiên nhờ bản năng của chính cậu bé.
Neymar đã từng rất yêu thích việc đá bóng ở khoảnh sân xung quanh nhà ông bà nội. Cả gia đình đang say ngủ trên một tấm nệm trong một căn phòng chật chội. Cô em họ và em gái Neymar (Jennifer và Rafaela) là hai cột dọc của khung thành khi đám trẻ chơi bóng trong nhà và hai người anh em họ khác (Lorrayne và Rayssa) là đối thủ của Neymar “hay những người nộm để luyện tập, với tất cả sự tôn trọng” theo lời cậu chàng nghịch ngợm mô tả. Chàng trai Neymar nhớ lại những khi anh yêu cầu hai người anh em họ đóng vai những vật cản, thậm chí còn mặc cả áo đấu cho giống thật. “Tôi đã dành hàng giờ rê bóng xung quanh họ, học cách kiểm soát bóng trong không gian hẹp và những bài tập này chỉ có tôi và họ, luôn luôn như vậy.” Anh tiếp lời: “Hàng giờ, hàng giờ và hàng giờ, tôi đã luyện tập đúng một kiểu như vậy.” Đó là cách mà cậu bé Neymar đã tự mình luyện được sự thăng bằng và kĩ năng kiểm soát bóng có hạng.
Rồi Neymar tiếp tục kể về ít năm sau đó, khi cha anh đã tậu được một ngôi nhà nhỏ tại Praia Grande, anh đã luyện tập bằng cách sút một trái bóng bé tí teo vào tường bằng chân phải, chân trái, rồi dùng ngực đón bóng và cuối cùng là luyện đánh đầu. Anh thừa nhận rằng đây là một bài tập rất khó nhưng cũng nhờ khổ luyện như vậy, anh đã ngày một tiến bộ hơn trông thấy.
Neymar còn luyện tập ngay trên bãi biển theo sự hướng dẫn của người cha, cũng như tại một góc sân nhỏ tại nhà do ông Neymar Sr đặc biệt xây dựng. Anh khúc khích cười khi nhớ lại những cánh cửa nhà hàng xóm và bộ bình cắm hoa của mẹ đã tan tành dưới chân mình như thế nào. Dù vậy, ngay cả khi chứng kiến Neymar suốt ngày cắm đầu chạy xung quanh nhà và sút bay đồ đạc theo mọi hướng bóng bay tới thì người mẹ vẫn chưa bao giờ lên tiếng cấm cản cậu con trai cả.
“Bà luôn làm mọi thứ vì chúng tôi. Không chỉ chịu đựng tôi mỗi khi chơi bóng trong nhà, bà còn đưa tôi đến sân tập và những trận đấu mỗi khi cha tôi bận bịu công việc,” Neymar viết trong cuốn hồi ký của mình. Anh còn xúc động khi nói rằng nếu không có hai đấng sinh thành ở bên, “câu chuyện này sẽ mãi là giấc mộng ảo của một thằng nhóc vô danh nào đó mà thôi.”
“Thường thì trẻ con không hẳn là yêu bóng đá. Thật ra chúng nghiện quả bóng hơn. Những đứa trẻ chơi với bóng trong phòng khách, ngoài sân, trên đường phố, bất cứ đâu. Một không gian chật hẹp chẳng thể làm nản lòng chúng hoặc giả như có làm vỡ thứ gì đó cũng chẳng mảy may khiến chúng bận tâm.” – Neymar Sr.
Pelé vốn là một người Neymar hết sức tôn kính. Và rõ ràng là ông cũng dành một sự ưu ái đặc biệt dành cho cậu bé đồng hương khi đưa ra dự đoán rằng rồi đây hậu bối của ông sẽ trở thành một nhân vật lớn hơn, vượt trội hơn hẳn hai ngôi sao hàng đầu thế giới đương đại là Lionel Messi và Cristiano Ronaldo. Cựu danh thủ Antonio Lima cũng tham gia vào cuộc tranh cãi xung quanh hai cái tên Pelé-Neymar này.
“Neymar có những tố chất mà ngay cả Pelé cũng không có được,” Lima nói. “Đó là tốc độ của đôi chân và cách mà cậu ấy di chuyển bóng.” Tuy nhiên ông cũng kết luận rất dứt khoát: “Chà không, không đời nào. Bạn không thể đưa ra được cái tên nào đủ tầm để đối sánh với Pelé được. Thế giới này sẽ không bao giờ tìm được một Pelé thứ hai.”
Hẳn là rất nhiều người trong chúng ta đã nhìn nhận tài năng phi thường của Neymar nhưng có lẽ không nhiều người biết được anh đã phải khổ luyện như thế nào để được như ngày hôm nay. Chuyện là từ khi còn rất bé, cậu nhóc Neymar thường lon ton theo chân cha đến các trận đấu và tận mắt xem ông chơi bóng. Neymar đã sớm ý thức được rằng muốn thành công, cần phải thật quyết tâm, kiên định và luyện tập thật chăm chỉ. Ông Neymar Sr cũng luôn dặn dò con trai rằng, “phải luôn xê dịch, con trai. Đừng bao giờ đứng yên mà hãy di chuyển liên tục về cả hai phía để khiến đối thủ của con thấm mệt. Đừng mãi ở lì trong vùng an toàn của con, mà cũng đừng bao giờ hào phóng cơ hội với đối phương, con nhớ nhé,” anh chia sẻ trong cuốn tự truyện. Cả hai cha con họ đã dành hàng giờ để phân tích đến từng chi tiết nhỏ nhất trong trận đấu.
Leo Baptistao, một đồng đội cũ từng rất thân với Neymar ở Portuguesa Santista và hiện đang khoác áo Atlético Madrid (được Rayo Vallecano mượn) nhớ lại phong độ ấn tượng của Neymar những ngày hai cậu bé cùng đứng chung chiến tuyến trong cuộc trò chuyện với Caioli: “Những gì cậu ấy đang thực hiện trên sân lúc này, cậu ấy thậm chí đã thành thục mọi thứ từ khi mới 10, 11 tuổi. Trong nhiều trận đấu, chiến thuật duy nhất được áp dụng là chúng tôi cứ việc dồn bóng cho Neymar và tự cậu ta sẽ biết cách hoàn tất những việc còn lại.” Leo Baptistao cũng xác nhận điều mà nhiều người khác đã đánh giá về Neymar rằng thần đồng người Brazil không phải là một người khoái khoe mẽ. Thường thì những cầu thủ với tố chất hơn người sẽ bị gắn cho cái mác ta đây, đó là một quan niệm sai lầm thường thấy.
Khi Lima và Neymar gặp nhau lần đầu tiên, Neymar mới tròn 13 tuổi và đang thuộc biên chế Santos với mức lương 120 bảng dành cho các cầu thủ U13 thi đấu trong sân 5 người, đơn giản bởi lứa tuổi đó ở CLB không đủ người để thành lập một trận đấu giữa hai đội với 11 thành viên mỗi bên. Ông Neymar Sr đã chứng tỏ mình là một nhà thương thuyết có hạng, theo như cái cách mà ông đã đàm phán với CLB để có thêm một khoản trợ cấp tiền xăng xe cho HLV Betinho đưa đón Neymar và những đứa trẻ khác đến trường mỗi ngày. Sau khi kết thúc một ngày học hành và tập luyện mệt mỏi, ông Betinho thường nói với lũ trẻ: “Nào các chàng trai, nghỉ ngơi thôi?” Neymar sẽ vờ đáp lại “Dạ vâng..” để rồi “chúng tôi đợi ông ấy đi khuất rồi lại tiếp tục chơi bóng trên đường phố, trong nhà và bất cứ nơi đâu có thể. Cả đám chúng tôi, đứa nào cũng mê mệt bóng đá.”
“Tôi sinh ra là một đứa trẻ đơn giản và tôi sẽ chết đi cũng theo một cách giản dị như chính con người tôi vậy.” – Neymar Jr.
Từ những gì báo chí và giới truyền thông thêu dệt, một người đọc bình thường không thể không nghĩ về Neymar như một thanh niên trẻ trâu khoái chơi ngông và tiêu pha hoang phí. Tuy nhiên ta không nên để một góc nhìn thiển cận như vậy che khuất tầm mắt bao quát lên tổng thể vấn đề. Neymar hiểu rằng bản thân anh phải có trách nhiệm nhưng thường thì anh ta cư xử như một đứa trẻ mới lớn, một thằng bé đam mê bóng đá đường phố, thích tụ tập với bạn bè và chơi video game.
Về thói quen ăn uống ư? “Tôi thích những món truyền thống: Một bữa ăn đơn giản theo phong cách Brazil với cơm, đậu, món chiên và farofa (một món ăn của người Brazil, làm từ bột sắn**). À cả bánh quy nữa. Tôi cực thích bánh quy, và rất mê kem,” Neymar Jr viết trong tự truyện – Anh thậm chí đặt cả một chiếc tủ lạnh ở phòng làm việc chỉ để tiện tay lấy những que kem mỗi khi buồn mồm. Thói quen ăn uống đơn giản là thế nhưng Neymar lại rất trau chuốt vẻ bề ngoài. Có thể kể đến một số thương hiệu như Calvin Klein, Armani. Và có những thứ anh chẳng bao giờ quá để tâm như …những chiếc cúp và áo đấu của mình. Trong cuốn tự truyện, anh đã nhắc đến vụ bỏ quên chiếc cúp Olympic London 2012 và cả Copa America 2011 trong hai khách sạn. Tuy nhiên, dễ thấy rằng đó là những tài sản mà anh chàng chẳng mấy nâng niu bởi lẽ chúng chẳng phải là đích ngắm chính của Neymar Jr.
Neymar thích ngồi nhà, làm vài ván bi-da, oánh bài hoặc chơi game trên Play Station: Những trò yêu thích của anh là FIFA, Grand Theft Auto và Call of Duty. Những khi ở nhà một mình, Neymar tìm thú vui trên mạng ảo, anh lướt web và chát chít với bạn bè. Đó là cách anh thư giãn, nạp đầy lại năng lượng và tìm lại sự tập trung. Ngoài ra Neymar cũng thích ra ngoài gặp gỡ bạn bè, vui chơi ở những công viên giải trí hay vừa thả hồn theo nhạc vừa khiêu vũ theo một giai điệu ngẫu hứng. Một điều thú vị là, với Neymar âm nhạc cũng gắn liền với bóng đá, như lời ông Betinho: “Ngày trước mỗi khi tôi mở máy lên và phát ra một giai điệu Samba, tôi sẽ ngồi xem cậu bé di chuyển, xoay tròn, nhún nhảy, đủ kiểu, và, tất nhiên với quả bóng trong chân.” Neymar còn chơi thân với nam ca sĩ Thiaguinho.
Neymar còn thích du lịch và khám phá nhiều nền văn hóa khác nhau, tuy nhiên anh chàng lại chẳng mấy thích thú với những chặng bay dài, nên trong suốt các chuyến bay người ta chỉ thấy Neymar đánh giấc ngon lành từ đầu đến cuối. Neymar còn rất nghịch ngợm, anh chàng khoái trêu chọc mọi người, thích ca hát và đặc biệt là chơi bóng nghệ thuật (freestyle) rất cừ. Một trong những sở thích lớn nhất của Neymar là đạp xe, anh từng rong ruổi trên con ngựa sắt vi vu khắp vùng Santos và theo lời Neymar thì anh luôn giữ thói quen đó mỗi khi về thăm lại miền đất này.
Cũng rất dễ nhận ra thú vui xăm mình của Neymar. Anh có ít nhất 18 hình xăm các loại trên người, nổi bật là dòng chữ “life is a joke” (cuộc sống là một trò chơi), “fe” (lòng trung thành), “everything passes” (mọi thứ đều là phù du), rồi thì “sorella” với một viên kim cương (nghĩa là ‘em gái’ trong tiếng Ý, cô em gái nóng bỏng của Neymar cũng có một hình xăm tương tự “fratello” – ‘anh trai’ trên tay). Ngoài ra còn có “Ousadia e Alegria” (về sau trở thành tên một bài hát) với ý nghĩa ‘lòng dũng cảm và niềm hạnh phúc’ – hai nguồn cảm hứng trong cuộc sống của Neymar.
Dù sao thì người ta vẫn luôn bán tín bán nghi về giấc mơ lớn thật sự của Neymar Jr. Bởi không giống như nhiều đồng nghiệp, Neymar luôn theo dõi đầy đủ các trận đấu ngay cả khi anh không phải ra sân. “Đam mê là nguồn sáng duy nhất chẳng bao giờ tắt trong tôi. Tôi sống và hít thở bóng đá 24-7, dù là chơi hay xem bóng. Tôi thích xem lại những màn trình diễn của các cầu thủ khác để có thể học lỏm từ họ”, anh hào hứng chia sẻ trong cuốn tự truyện của mình.
Năm lên 8, tôi lần đầu đến với bóng đá nhờ thế hệ vàng những vũ công Samba ngày ấy. Ngay cả khi chưa hề có bất cứ khái niệm gì về môn thể thao này nhưng kể từ đó, tôi luôn dành một tình cảm đặc biệt cho những người Brazil. Tuy nhiên, ngày anh đặt chân đến Camp Nou, tôi đã chào đón anh bằng một cái nhìn đầy hoài nghi để rồi sau một thời gian quan sát, tôi đã bị đôi chân anh thuyết phục mất rồi, Neymar Jr ạ. Thật sự cảm phục tuổi thơ vượt khó của cậu bé Neymar, tôi chúc anh những năm tháng rực rỡ nhất trong màu áo Blaugrana. Đừng như ông anh Bọ Xít, bị vía lão [MENTION=8777]JBtheCulé[/MENTION] ám bằng loạt bài Wonder Boy và rồi... :đắnglòng: (***)
Hết phần I – còn tiếp phần II & III…
(*): Tên các phần do người dịch đặt.
(**): Chú giải do người dịch Gu-gồ.
(***): Đánh võng bên lề.
(((
